• ul. Białostocka 22, 03-741 Warszawa
  • info@fabrit.pl
  • +48 515 415 270

Poradnik konstruktora

  1. Home
  2. Poradnik konstruktora

Kalkulator prędkości liniowej na przenośniku

Kalkulator prędkości liniowej przenośnika

Kalkulator Prędkości Liniowej

Read More

Dobór pasowań wymiarów

Zasady pasowania wymiarów

Stosowane są dwa sposoby pasowania elementów:

Pasowanie na zasadzie stałego otworu – gdzie wymiar wału (zewnętrzny) jest dopasowywany do wymiaru otworu (wewnętrznego). W tym wypadku średnicę otworu toleruje się zawsze w głąb materiału, a więc EI=0 (położenie pola tolerancji H), a żądane pasowanie uzyskuje się poprzez dobranie odchyłek dla wału.

np.: 20H7/f6 – pasowanie luźne, 20H7/p6 – pasowanie ciasne.

Zasada ta jest najczęściej stosowana ze względu na łatwiejszą obróbkę powierzchni zewnętrznych (wałów) niż otworów, co umożliwia zmniejszenie ilości użytych narzędzi i sprawdzianów do pomiaru otworów.

Pasowanie na zasadzie stałego wałka – gdzie wymiar otworu (wewnętrzny) jest dopasowywany do wymiaru wału (zewnętrznego). W tym wypadku średnicę wału toleruje się zawsze w głąb materiału, es=0 (położenie pola tolerancji h), a żądane pasowanie uzyskuje się poprzez dobranie odchyłek dla otworu.

np.: 20F7/h6 – pasowanie luźne, 20S7/h6 – pasowanie ciasne.

Zasadę tą stosuje się np. w przypadku potrzeby osadzenia wielu elementów na jednej średnicy wału.

Źródło: https://uk.misumi-ec.com/

Dobór pasowań wymiarów

U8/h7; H8/s7; S7/h6; H7/r6; R7/h6 – Połączenia wtłaczane kół zębatych z wałami, tarcz sprzęgłowych oraz wieńców kół zębatych z piastami,

H7/p6; P7/h6 – Połączenia kół zębatych z wałami maszyn obciążonych zmiennie i udarowo, łączenie tulei łożyskowych, kołków, pierścieni osadczych oraz wpustów,

H7/n6; N7/h6 – Połączenia wieńców kół zębatych z piastami, dźwigni i korb na wałach, tulei w korpusach, kół i sprzęgieł na wałach, łożysk na wałach,

H7/m6; M7/h6 – Połączenia kół pasowych i zębatych na wałach, zabezpieczone przed przemieszczaniem wzdłużnym, sworzni oraz kołków ustalających,

H7/k6 – Połączenia kół pasowych i zamachowych z wałami, ręcznych dźwigni na wałach, kołków, śrub oraz sworzni ustalających,

H7/j6; J7/h6 – Połączenia części często demontowanych ręcznie: zewnętrzne pierścienie łożysk tocznych w osłonach, wymienne koła zębate i koła pasowe na wałach, często wymieniane tuleje łożyskowe oraz panewki łożysk ślizgowych,

H7/h6 – Połączenia umożliwiające ręczne przesuwanie po nasmarowaniu: zewnętrzne pierścienie łożysk tocznych, pierścienie uszczelniające, prowadnice, łożyska ślizgowe oraz narzędzia na trzpieniach,

H8/h9; H9/h8 – Połączenia pierścieni osadczych i łożyska ślizgowe,

H11/h11 – Połączenia części lutowanych lub spawane, zaciskane na wałach, tuleje dystansowe,

H7/g6; G7/h6 – Łożyska ślizgowe korbowodów,

H7/f7 – Łożyska i prowadnice ślizgowe,

H8/e8; E8/h9 – Połączenia ze znacznym luzem; wały w długich łożyskach,

H11/d9; H11/d11; D11/h11 – Połączenia nitów z otworami,

H11/c11 – Połączenia z dużym luzem; łożyska maszyn rolniczych.
Źródło: https://pkm.edu.pl/

Ruchomy wał i nieruchoma oprawa

Jest to najczęstszy przypadek stosowany w technice. W tym przypadku pierścień wewnętrzny jest obciążony zgodnie z obrotowym ruchem wału a pierścień zewnętrzny jest obciążony tylko miejscowo.

Przypadek ten wymaga ciasnego pasowania wałka, pierścień zewnętrzny łożyska tocznego nie ma tendencji do przesuwania się w oprawie i może być pasowany luźniej.

Takie rozwiązanie pozwala na:

– ułatwienie montażu,

– uniknięcie nadmiernego obciążenia elementów tocznych wskutek nagrzania się łożyska i całkowitej kasacji luzu promieniowego,

– możliwość równomiernego zużycia się bieżni powodowanej okresowym obrotem pierścienia zewnętrznego w oprawie podczas rozruchu łożyska.

Najczęściej stosowane tolerancje wymiarów wału i oprawy dla przypadku ruchomego wałka i nieruchomej oprawy zaprezentowano w poniższych tabelach.

[table “” not found /]

Dla łożysk wzdłużnych stosuje się odpowiednio:

  • tolerancję k6 lub js6 dla średnic do 200mm,
  • tolerancję m6 lub k6 dla średnic od 200 do 400mm,
  • tolerancję n6 lub m6 dla średnic powyżej 400mm.

Tolerancje opraw

[table “” not found /]
Źródło: https://pkm.edu.pl/

Ruchoma oprawa i nieruchomy wał

W tym przypadku pierścień wewnętrzny jest obciążony tylko miejscowo w jednym miejscu przyłożenia sił na wale a pierścień zewnętrzny jest obciążony zgodnie z obrotowym ruchem oprawy.

Przypadek ten wymaga ciasnego pasowania oprawy, pierścień wewnętrzny łożyska tocznego nie ma tendencji do przesuwania się na wale i może być pasowany luźniej.

Najczęściej stosowane tolerancje wymiarów wału i oprawy dla przypadku ruchomej oprawy i nieruchomego wałka:

W przypadku gdy możliwe jest przemieszczanie osiowe pierścienia wewnętrznego na wale stosuje się tolerancję g6 a w przypadku wymaganej większej dokładności g5.

W przypadku gdy przemieszczenie osiowe pierścienia wewnętrznego na wale nie jest wymagane stosuje się tolerancję wymiaru h6 a w przypadku wymaganej większej dokładności h5.

Dla łożysk wzdłużnych stosuje się najczęściej tolerancję js6 dla wału i H8 dla opraw.

Tolerancje opraw

[table “” not found /]
Źródło: https://pkm.edu.pl/

Ruchoma oprawa i ruchomy wał

W tym przypadku zarówno pierścień zewnętrzny jak i pierścień wewnętrzny łożyska tocznego są obciążane zgodnie z obrotowym ruchem oprawy i wału.

Przypadek ten wymaga ciasnego pasowania zarówno oprawy jak i wału co stwarza problemy podczas montażu łożyska i skraca jego trwałość.

Najczęściej stosowana jest tolerancja wymiaru wału js6 dla wszystkich rodzajów łożysk. W przypadku łożysk wzdłużnych stosowane są tolerancje js6 lub h6.

Tolerancja wymiaru oprawy musi być dobierana indywidualnie dla każdego przypadku w ten sposób, aby zminimalizować luz między elementami tocznymi a bieżniami łożyska bez wywoływania odkształceń.

Źródło: https://pkm.edu.pl/
Read More